De aanzet tot het nadenken over regionale samenwerking en de rol van Interleuven hierin binnen het arrondissement Leuven komt voort uit een aantal tegelijk lopende evoluties en processen.
Er is de vraag en het aanvoelen van de stad Leuven om de uitbreiding van de KU Leuven vanuit een regionaal perspectief te bekijken. Zij gaf Prof F. De Rynck de opdracht een verkenning uit te voeren over de concrete organisatie van een versterking van de samenwerking tussen de steden Leuven, Aarschot, Diest en Tienen, de zogenaamde quadripool, en de relatie met de omliggende gemeenten, de kansen en de hinderpalen. Dit leidde tot de nota ‘Stadsregio en stedelijk netwerk Leuven. Is een versterkte samenwerking nodig en mogelijk? Verslag van een verkenning.’.
De Vlaamse regering startte ook met het proces van de interne staatshervorming om de lokale democratie te versterken en de slagkracht van de overheid te verhogen zodat deze op een efficiënte en effectieve manier een meerwaarde kan betekenen voor burgers en bedrijven. De bedoeling is om het bestuur dichter bij de burger te brengen.
Tot slot leert de jarenlange terreinervaring van Interleuven dat heel wat lokale problemen de gemeentelijke en/of bestuurlijke grenzen overstijgen en dat moeilijkheden vaak enkel kunnen worden opgelost door het maken van de juiste afwegingen tussen de verschillende beleidsniveaus en –sectoren.
Waarom regionaal samenwerken?
Mensen, bedrijven en diensten hebben steeds meer mogelijkheden inzake mobiliteit. Administratieve grenzen spelen niet mee wanneer mensen zich in hun dagelijkse leven verplaatsen naar hun werk, school, winkels, sportclub, … Dit is nog meer het geval in een stedelijke context. In de stedelijke regio vinden (industrieel) werken, school, zorg, ‘harde’ recreatie, bepaalde vormen van wonen, toerisme, … plaats. De bevolking gebruikt de plattelandsregio voor andere vormen van wonen, (para-) agrarisch en streekgebonden werken, ‘zachte’ vormen van recreatie en natuurbeleving, …. Deze toenemende functionele relaties vragen om een regionale benadering en samenwerking die ertoe zal leiden dat zowel de stedelijke als de plattelandsregio er sterker uitkomen.
Een aantal dossiers krijgen aldus steeds meer een regionale focus en een regionale actie zorgt daarbij eerder voor een effectief resultaat op het terrein dan een louter lokale. De Vlaamse overheid ondersteunt regionale samenwerking en ook Europa beklemtoont met haar programma’s voor subsidiëring het belang van regionale samenwerking, dit vaak als voorwaarde voor financiële ondersteuning. Lokale besturen krijgen steeds meer taken en verantwoordelijkheden opgelegd. Hierdoor dienen gemeenten/steden zich te versterken en worden zij gedwongen tot samenwerking om al hun taken op een volwaardige manier te kunnen (blijven) vervullen.
Voordelen
De voordelen van een regionale samenwerking voor de aanpak van dossiers met een regionale focus om tot resultaten op het terrein te komen zijn:
Transparantie
Regionale samenwerking mag niet leiden tot extra complexiteit. De uitdaging is om op maat van de regio te werken, bij te dragen aan bestuurlijke vereenvoudiging en voldoende transparantie te creëren. Een goede en heldere omkadering voor regionale samenwerking is onontbeerlijk. Dit mag niet leiden tot een nog complexere bestuurlijke en institutionele organisatie. Er wordt dan ook gewerkt vanuit bestaande structuren en samenwerkingsvormen.
Betrokkenheid middenveld
Bij de behandeling van dossiers met een regionale focus zijn niet alleen verschillende beleidsniveaus en administraties actoren, ook het middenveld speelt een belangrijke rol. Daarom zal er met KU Leuven, RESOC, VOKA, UNIZO en andere partners uit de regio intensief worden samengewerkt om positieve resultaten te kunnen behalen. Een specifieke en belangrijke maatschappelijke factor binnen onze regio is de KU Leuven. Naast een grote impact en veel gezag heeft de KU Leuven de nodige expertise en onderzoekscapaciteit over alle thema’s en aspecten die in de regionale dossiers aan bod komen. De universiteit wordt dan ook een vaste actieve partner bij de regionale samenwerking.
Burgemeestersoverleg
In het burgemeestersoverleg rond regionale samenwerking bespreken de lokale besturen in hoofde van de burgemeester verschillende beleidskwesties die voor de ganse regio van belang zijn.
Op vrijdag 26 mei 2023 vond het tweede Burgemeestersoverleg regionale samenwerking Oost-Brabant van dit jaar plaats. Voor de gelegenheid opende het prachtige Kasteel van Horst zijn deuren om de burgemeesters te ontvangen. Naast de gebruikelijke agendapunten aangaande regionale samenwerking werd ook een nieuwe voorzitter verkozen.
‘Spitsregio Leuven moet spitsregio blijven!’ Dit is de hoofdmissie van het nieuwe actieve partnerschap Taskforce Spitsregio Leuven dat vorm geeft aan het versterkt streekbeleid en focust op werk, economie en mobiliteit.
Binnen het Burgemeestersoverleg Oost-Brabant wordt het sociaaleconomisch streekbeleid voorbereid in een Taskforce Spitsregio Leuven die permanent terugkoppelt naar het Burgemeestersoverleg, en dit als een vast agendapunt. Het nieuwe partnerschap omvat steden en gemeenten, vertegenwoordigers van vakbonden en werkgeversorganisaties, provincie, deskundigen.
Dit overleg resulteert in een gezamenlijke visie over het te voeren sociaaleconomisch beleid in de regio, met daaraan gekoppelde en gedragen en duidelijk opvolgbare en meetbare doelstellingen en acties. Er is daarbij aandacht voor werk en economie op evenwichtige wijze en voor aanpalende beleidsdomeinen zoals mobiliteit, onderwijs, ruimtelijke ordening en welzijn. Het doel is invloed uitoefenen op beleidsbepalende processen om vooruitgang te boeken ten behoeve van de regio, maar ook en vooral gezamenlijke acties te ondernemen.
Aanleiding
Het boek ‘Spitsregio – het arrondissement Leuven 1965-2015’ dat in 2015 werd gepubliceerd naar aanleiding van de 50e verjaardag van Interleuven heeft in vogelvlucht aangetoond dat de regio de kracht en de troeven heeft om een Spitsregio te zijn en te blijven. Die troeven, en hun ontstaansgeschiedenis, hebben het arrondissement iets ‘wezenlijks’ gegeven. Ze zorgden ervoor dat die regionale middelpuntpositie uiteindelijk ook een spiegelende bol is geworden: de innerlijkheid van het arrondissement is niet alleen op zichzelf gericht maar op oneindig vele richtingen. Die samenwerkingsimpulsen en verdichte netwerkstructuren hebben ook de vectoren van de voorzienigheid bepaald, waardoor het efficiënter participeren is op de komende metamorfosen van de regio.
Actieplan
In het actieplan voor Spitsregio Leuven zijn 4 inhoudelijke lijnen vastgelegd:
Burgemeestersoverleg Oost-Brabant
De ondersteuning van de werking wordt opgenomen door de projectpromotor ERSV Vlaams-Brabant vzw (Erkend Regionaal Samenwerkingsverband, advies- en overlegorgaan voor een sociaaleconomisch streekbeleid). De aansturing gebeurt door het burgemeestersoverleg Oost-Brabant, waarvoor de intercommunale Interleuven facilitator is. Dankzij een goedgekeurd ESF-project (ESF = Europees Sociaal Fonds) waarbij diverse andere partners een aantal inhoudelijke deeltaken opnemen, kan Taskforce Spitsregio Leuven werken aan ‘versterkt streekbeleid’. Er is cofinanciering vanwege steden en gemeenten, vanwege Interleuven, vanwege sociale partners en de provincie.
Samenstelling Taskforce
De Taskforce komt op regelmatige basis samen (minstens 6x per jaar).
Toekomstforum Halle-Vilvoorde
De burgemeesters van onze buurregio Halle-Vilvoorde komen al geruime tijd samen in het overlegplatforum Toekomstforum Halle-Vilvoorde om de uitvoering van gezamenlijke beleidsprioriteiten (geformuleerd in het Toekomstplan van 2014) te faciliteren. Binnen het Toekomstforum is een zesde Themawerkgroep Werk en Economie opgericht die zich buigt over het sociaaleconomisch streekbeleid. Ook de Themawerkgroep Mobiliteit wordt in het ‘versterkt streekbeleid’ meegenomen en dit omwille van het belang van mobiliteit voor een toekomstgericht sociaaleconomisch streekbeleid. Er is een inhoudelijk actieplan onder het motto: ‘Onze regio, onze toekomst’. ERSV Vlaams-Brabant is eveneens projectpromotor van dit ‘versterkt streekbeleid’.
Meer info
De nood aan goed opgeleid veiligheidspersoneel in het kader van het algemeen belang is enorm groot. Daarom hebben de burgemeesters van Oost-Brabant beslist om gezamenlijk een intergemeentelijk trainingscentrum voor de politie te bouwen dat voldoet aan alle wettelijke verplichtingen. Dit nieuwe complex komt op een deel van het voormalig militair domein van Goetsenhoven in Tienen.