BLISS
Het BLISS-project (Better Lighting In Sustainable Streets) is een samenwerking tussen partners uit België (Interleuven), Nederland (Eindhoven), Duitsland (Kaiserslautern) en het Verenigd Koninkrijk (St-Helens). Het project liep tussen 2009 en 2013 en werd gesubsidieerd in het kader van het Interreg B programma voor Noord-West-Europa.
Het doel van BLISS was om nieuwe manieren te onderzoeken om het energieverbruik van straatverlichting te verminderen met gespecialiseerde ontwerptechnieken en met energiebesparende producten. Het energieverbruik werd constant gemeten zodat de verbruiken van de verschillende installaties gekend zijn en en welke energiebesparing er wordt bereikt. Interleuven implementeerde samen met de gemeenten de energiezuinige verlichting in zowel woonprojecten als op bedrijventerreinen. De woonwijken met BLISS-verlichting zijn Opstreek in Bertem, Werchter in Rotselaar, Kartuizersstraat in Holsbeek en Kumtich in Tienen. De bedrijventerreinen die deel uitmaken van BLISS zijn Nieuwland in Aarschot (renovatie) en Assent in Bekkevoort (nieuw).
In de loop van de projectperiode werden de distributienetbeheerders Eandis en Infrax actiever betrokken. Dit resulteerde in het opnemen een aantal extra sites die voorzien werden van nieuwe openbare verlichting. Het gaat om de Tiensestraat en Wakkerzeelsebaan in Leuven, de Houtem-, Liefde- en OLV-straat in Tienen, het stadspark in Aarschot, de toegangsweg en parking van het nieuwe woonzorgcentrum in Geetbets en de Hoeledensebaan in Kortenaken. De resultaten en aanbevelingen van BLISS werden in april 2014 voorgesteld tijdens een ‘final event’ op ’s werelds grootste licht- en bouwbeurs ‘Light+Building’ in Frankfurt. De gemeentebesturen (Aarschot, Bekkevoort, Bertem, Geetbets, Holsbeek, Kortenaken, Leuven, Rotselaar en Tienen) en distributienetbeheerders uit het arrondissement Leuven die betrokken waren bij het project werden hiervoor uitgenodigd. Op de tweedaagse studiereis kwam niet enkele energiezuinige openbare verlichting aan bod, ook passiefbouw voor openbare gebouwen stond op het programma.
Op het final event werd ook een tweedelig naslagwerk voorgesteld over BLISS. Deel 1 bevat een algemeen beeld van het project, de partners, het projectverloop, de resultaten en conclusies. In deel 2 wordt er op elk deelproject afzonderlijk ingezoomd met een technisch verslag per site. Hierin staat onder meer te lezen dat er afhankelijk van het soort licht, het type straat, de oude situatie (indien van toepassing) minimaal 7% en maximaal maar liefst 82% energiebesparing kan worden gerealiseerd.
Opdat het duidelijk zal blijven dat de nieuwe openbare verlichting kadert in het BLISS-project, werd er per site een permanent informatiebord geplaatst.
De belangrijkste conclusies en aanbevelingen van BLISS zijn:
- Bij vervanging of bij nieuwe straten wordt geleidelijk overgeschakeld naar energiezuinigere CPO-lampen met witter licht.
- De verwachting is dat led de volgende jaren echt zal doorbreken voor openbare verlichting.
- Witter licht zorgt voor een correctere kleurweergave en betere gezichtsherkenning.
- Uit bevragingen voor- en na die bij inwoners en gebruikers werden uitgevoerd, blijkt dat de nieuwe lichttoepassingen positief worden onthaald en overwegend als beter worden ervaren.
- Bij de keuze van lampen en armaturen wordt meestal de TCO-berekening (Total Cost of Ownership) toegepast waarin investering, onderhoud en energieverbruik belangrijke factoren zijn. In de slotfase van BLISS blijkt echter dat openbare besturen ook andere elementen meenemen in de afweging. Verwacht wordt dat de keuze voor een bepaald soort van openbare verlichting zal evolueren van een puur technische en financiële benadering (TCO) naar een benadering die ook aspecten als milieu, (verkeers)veiligheid, leefbaarheid, … in rekening brengt: Total Value of Ownership (TVO).
- De gemeenten doen er goed aan een globale visie op te stellen voor hun openbare verlichting, dit helpt bij het maken van keuzes bij toekomstige vervangingsoperaties of nieuwe installaties.